ΣΗΤΕΙΑ - Στιγμές Ιστορίας 1871 …Πριν και μετά… (Α΄ ΜΕΡΟΣ)
Α΄ ΜΕΡΟΣ – Ίδρυση Πόλης
Το 1866 μετά την κατάπαυση της μεγάλης, της σκληρής Επανάστασης, η όψη της Κρήτης ήταν τραγική.
Ολόκληρα χωριά έγιναν σωροί από τα χαλάσματα. Οι Χριστιανοί χάλασαν σπίτια των Τούρκων. Οι Τούρκοι χάλασαν των Χριστιανών. Το ίδιο συνέβη και με τα δέντρα, για να αποφύγουν την μελλοντική επανεγκατάσταση των κατοίκων. Κι έτσι η πηγή της ζωής ελαττώθηκε για όλους σημαντικά.
Η πείνα και η γύμνια καταβασάνιζε τον λαό. Ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες. Η δυσμενής αυτή κατάσταση για την Κρήτη ανάγκασε τον πονηρό Βεζύρη Ααλή πασά, να επινοήσει τον Οργανικό Νόμο. Με τον οποίο δήθεν η τουρκική διοίκηση καθιέρωνε εξαιρετική διακυβέρνηση του τόπου.
Και δημιούργησε συγκεντρωτικά επαρχιακά τμήματα. Όρισε θέσεις με αρκετά ικανοποιητικούς μισθούς, στοχεύοντας να δημιουργήσει ισχυρό κυβερνητικό κόμμα, που θα δίχαζε τον Κρητικό λαό.
Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος για την εφαρμογή του Οργανικού Νόμου, στις 30 Δεκ. 1867 κατέφθασε στη Σπιναλόγγα ο Στρατιωτικός και Γενικός Διοικητής Κρήτης Χουσεΐν Αβνή Πασάς. Συνοδευόμενος από τον Μουτεσαρίφη (νομάρχη) Λασιθίου Κωστή Αδοσίδη Πασά και φίλα διακείμενους πληρεξουσίους της Αντεπαναστατικής Συνελεύσεως.
Όμως ο Χουσεΐν Αβνή απέτυχε λόγω της σθεναρής αντίδρασης των επαναστατών. Έφυγε άπραγος .
Έμεινε ο Αδοσίδης Πασάς, ο οποίος, αφού πέρασε από την Ιεράπετρα για τακτοποίηση των εκεί υπηρεσιών, κατέληξε στη Σητεία. Όπου η επανάσταση είχε λήξει και η τάξη είχε αποκατασταθεί.
Ως λέγεται και έχει γραφεί, η σύζυγος του Κωστή Αδοσίδη είχε καταγωγή από τα «βορεινά» χωριά της Σητείας. Τα οποία απολάμβαναν την εύνοια του «συγχωριανού» τους μουτεσαρίφη (Νομάρχη).
Ο τουρκικός στρατός μετά την καταστολή της Επανάστασης και τον αφοπλισμό των κατοίκων, εστάθμευσε στο Πισκοκέφαλο. Την Κεφαλή της Επισκοπής. Με «παραρτήματα» στην Κάτω και Επάνω Επισκοπή.
Το Πισκοκέφαλο, λόγω γεωγραφικής θέσης (κοντά στη θάλασσα) κρίθηκε από τον Αδοσίδη, κατάλληλο για πρωτεύουσα της επαρχίας. Όπου όμως ήταν αναγκαίο να οικοδομηθούν χώροι για τις ανάγκες του Δημοσίου και απαραιτήτως στρατώνας για τις ανάγκες των εκεί παραμενόντων Τούρκων στρατιωτών.
Οπότε ζήτησε από τον εκ Μέσα Μουλιανών Αναγνώστη Θωμαδάκη, να πουλήσει στο Δημόσιο τα οικόπεδά του. Στα δυτικά του χωριού. Τα οποία ο Θωμαδάκης είχε αγοράσει 6.000 γρόσια. Ζητώντας τώρα από τον Αδοσίδη 70.000 γρόσια. Πάνω από 11 φορές υπεραξία!!!
Αιτία; Οι χωριανοί, οι οποίοι εξήγησαν στον Θωμαδάκη ότι παραμένοντες οι Τούρκοι στρατιώτες στο Πισκοκέφαλο. Θα δημιουργούσαν πολλά ηθικά και υλικά προβλήματα στους Χριστιανούς αλλά και Τούρκους συγχωριανούς τους.
Προβληματισμένος ο Αδοσίδης, κάλεσε τους Εμμ. Αναγνωστάκη και Δημ. Κολυδάκη, μεγαλοϊδιοκτήτες στην «Μπόντα» (όπως και σήμερα), αλλά και κατόχους μεγάλου τμήματος στα «Τροχάλια». Στα ερείπια της αρχαίας Σητείας. Και τους ζήτησε ο Αδοσίδης να δωρήσουν τα τροχάλια στον Δήμο. Ο οποίος θα τα πουλούσε στον Αδοσίδη προς 15 παράδες τον πήχυ. Υποσχόμενος ο Αδοσίδης ότι εκτός από Επαρχείο, δικαστήριο, στρατώνα, θα έκτιζε εκκλησία και νοσοκομείο.
Ενώ η γύρω περιουσία των Αναγνωστάκη, Κολυδάκη κ.ά. θα αποκτούσε υπεραξία. Όπως κι έγινε το 1870.
Επί των ερειπίων του παλαιού κτίστηκε ο νέος ναός της Αγ. Αικατερίνης.
Όσοι είχαν οικονομική δυνατότητα αγόρασαν οικόπεδα και άρχισε να οικοδομείται η Νέα Σητεία. Η οποία το 1871 χρήστηκε πρωτεύουσα της Επαρχίας, με το όνομα Αβνιέ. Ως εκδούλευση από τον Νομάρχη Αδοσίδη στον Στρατιωτικό Γενικό Διοικητή Κρήτης Χουσεΐν Αβνή Πασά.
Όμως η πόλη συνέχισε, όπως και πριν, να ονομάζεται Λιμήν Σητείας. Τότε που οι κάτοικοι ήταν ελάχιστοι, με μερικές αποθήκες στα δυτικά του κολπίσκου και λίγα καταστήματα. Κυρίως για την αποθήκευση των εξαγώγιμων προϊόντων.
Μετά το 1871 αρχίζει η ταχύρρυθμη ανάπτυξη της πόλης. Ο πληθυσμός, κατά το ήμισυ τουρκικός. Το 1892 υπερέβαινε τις 700 ψυχές. Κατά το πλείστον έμποροι και μικροεπαγγελματίες.
Ο νομάρχης Αδοσίδης, αφού δρομολόγησε τις οικοδομικές εργασίες στη Νέα Σητεία, αναχώρησε για την Ιεράπετρα. Όπου η διαμονή του, λόγω του φιλήσυχου κλίματος ήταν πιο ήρεμη. Πριν φύγει έχρισε τον βοηθό και ανηψιό του Διακογιώργη, Έπαρχο της περιοχής (Καϊμακάμη). Ως αναγνώριση των αντεπαναστατικών υπηρεσιών του προς την Πύλη. Αφού ο Διακογιώργης δεν συντάχθηκε με τους Επαναστάτες του 1866, αλλά με τα συμφέροντα της Πύλης (Οθωμανών).
Η οικοδόμηση των χώρων του Δημοσίου στα «Τροχάλια» έγινε με αγγαρεία των κατοίκων. Την οποία για να μην εμφανίζεται ως παράνομη, πλήρωναν με το ελάχιστο ποσό των 60 παράδων μεροκάματο.
Με χρήματα της Δημογεραντίας Λασηθίου, η οποία διαχειριζόταν την Μοναστηριακή περιουσία, κτίστηκε το Ελληνικό Σχολείο. Και με επιπλέον έρανο ο νέος Ναός της Αγίας Αικατερίνης.
Το 1881 με την ολοκλήρωση του Επαρχείου, προστέθηκαν στον πληθυσμό υπάλληλοι. Διοικητικοί, δικαστικοί, τελωνειακοί, στρατιωτικοί, αστυνομικοί και δημαρχιακοί.
Και οι δικηγόροι Εμμ. Αγγελάκης, Γ. Μητσακάκης. Οι συμβολαιογράφοι Ευστρ. Βουρδουμπάς, Ραμαντάν Εφέντης. Οι γιατροί Εμμ. Φραγκούλης (απόγονοι του οι αυτοκινητιστές Φραγκούληδες), Γ. Ζερβάκης. Οι διδάσκαλοι της Αστικής Σχολής και του Τούρκικου Σχολείου. Οι τηλεγραφητές του Αγγλικού Τηλεγραφείου Δημ. Αρχανιωτάκης και Σπ. Μπονιάτης.
Συνεπακόλουθα προέκυψαν άμεσες ανάγκες ευπρεπούς στέγασης.
Το 1898 με την Αυτονομία της Κρήτης. Με παραίνεση της νέας αστικής τάξης, με απόφαση του Δημ. Συμβουλίου καταργήθηκε η ονομασία Αβνιέ. Και για την πρωτεύουσα επανήλθε η αρχαία ονομασία Σητεία.
Η ύδρευση της πόλης, όπως γράφουμε στο βιβλίο μας «Ο Μικρασιάτης Μπ. Βαγγέλης Α΄» β΄ έκδοση, γινόταν από το πηγάδι του Χαντακίτη. Βρισκόμενο στη Β. Κορνάρου. Στο χώρο όπου σήμερα το «Δεσποτικό» (πρώην Εθνική Τράπεζα). Με πολλές δυσκολίες για τις κατοικίες προς βορρά, λόγω της ανηφόρας.
Το πρόβλημα ύδρευσης λύθηκε από την τότε τουρκοκατοικημένη Ζου. Με τα άφθονα καλής ποιότητας νερά σε απόσταση 8 χλμ. από την Σητεία. Το κόστος μεταφοράς ήταν αβάστακτο για τις οικονομικές αντοχές του Δήμου.
Οι βουλευτές της Επαρχίας έφεραν το θέμα στην Κρητική Βουλή, η οποία στις συνόδους 1906 και 1907, έγραψε πίστωση στον προϋπολογισμό, τελειώνοντας το έργο το 1911.
Η κεντρική σωλήνα από τη Ζου στη Σητεία, κατέληγε στο κτίριο της παλαιάς Δεξαμενής. Επί της οδού Πλαστήρα, λοξά απέναντι από τα γραφεία της ΔΕΥΑ Σητείας. Το μικρό κτίριο 110 ετών δικαιούται ιστορικής προβολής.
Στα καφενεία και μεγαλόσπιτα με αυλές υπήρχαν πηγάδια με δροσερό «χορταστικό» νερό για τους καλοκαιρινούς μήνες. Αξέχαστο το «υποβρύχιο» του Χαχλάκη. Το γεμάτο κουτάλι με ζαχαρωτή βανίλια ή φυστίκι, φουνταρισμένο στο δροσερό νεροπότηρο. Που σήμερα… έχει χάσει τη… γλύκα του.
Από την κεντρική δεξαμενή υδρεύονταν οι κοινής χρήσεως δημοτικές βρύσες της πόλης.
Η οικοδόμηση άνετων κατοικιών από εύπορους Χριστιανούς κυριάρχησε στην επίπεδη περιοχή. Από τα «Πλατανάρια» προς τη «Βλυχάδα». (Σήμερα: Από το Συντριβάνι προς τις «Πάπιες»). Και δεξιά-αριστερά κάτωθεν της Αγ. Αικατερίνης. Β. ανατολικά ήταν η Καζάρμα. Το Νεκροταφείο. Μερικά χαμηλόσπιτα Τούρκων, τα οποία το 1923 δόθηκαν ως ανταλλάξιμα. Στους Μικρασιάτες Πρόσφυγες.
Στο επόμενο Β΄ Μέρος διαβάστε «Η κοινωνική ζωή στη Νέα Σητεία».
Γιώργος Αλεβίζος
Νοε. 2024
Υ.Γ. Το 2021 συμπληρώθηκαν 150 χρόνια από την ίδρυση της πρωτεύουσας Σητείας. Αυτή η επέτειος ΤΕΛΕΙΩΣ αγνοήθηκε από την Δημοτική Αρχή. Ποτέ όμως δεν είναι αργά. Ας το λάβουν υπόψη.
ΣΗΤΕΙΑ - Στιγμές Ιστορίας 1871 …Πριν και μετά… (B΄ ΜΕΡΟΣ)
Γράφει: Γιώργος Αλεβίζος
Β΄ ΜΕΡΟΣ – Η κοινωνική ζωή στη Νέα Σητεία
Πριν το 1900, το σύνολο των κατοίκων της νεοϊδρυθείσας πρωτεύουσας Σητείας, Ελλήνων και Τούρκων, αριθμούσε περίπου 900 κατοίκους.
Κατά το πλείστον δημόσιους υπαλλήλους.
Εύπορες οικογένειες, εγκατεστημένες από τα κοντινά χωριά. Κατά το πλείστον έμποροι και επαγγελματίες. Ειρηνικά διαβιώνοντες Έλληνες και Τούρκοι.
Ως προς το θρήσκευμα χωρίζονταν σε Χριστιανούς και Μουσουλμάνους. Το τζαμί βρισκόταν στη γειτονιά όπου σήμερα το Πολυκέντρο Δήμου Σητείας.
Κομματικά-πολιτικά χωρίζονταν σε «Ξυπόλητους» και «Καραβανάδες». Ξυπόλητοι οι ΕΚΤΟΣ κυβερνητικής εξουσίας. Καραβανάδες οι ΕΠΙ της εξουσίας.
Νονοί των οι εφημερίδες της εποχής. Η «Νέα Εβδομάς» του Ηρακλείου περιφρονητικά ονόμασε «Ξυπόλητους τους ριζοσπαστικούς της Αντιπολίτευσης. Με αρχηγούς στο Ηράκλειο του Αντ. Μιχελιδάκη. Στα Χανιά τον Κ. Μητσοτάκη. Στο Ρέθυμνο τον Χ. Ασκούτση.
Ενώ η εφημερίδα «Μίνως» του Ηρακλείου αποκαλούσε τους συντηρητικούς «Καραβανάδες». Με αρχηγούς στο Ηράκλειο τον Στυλ. Αλεξίου και Δρακάκη. Στα Χανιά τον Μίνω Αργυράκη. Στο Ρέθυμνο τον Αρ. Παπαδάκη.
Αυτή η πολιτική διαμάχη ξεκίνησε κατά την περίοδο της Αυτονομίας (1878-1889). Και διετηρήθηκε μετά ως δικομματισμός.
Το Ξυπόλητος ή Καραβανάς κληρονόμησαν τα πολιτευόμενα πρόσωπα. Ανάλογα με την παράταξη που υποστήριζαν, ο διαχωρισμός επηρέασε και τα καφενεία.
Τα κομματικά πάθη ηρέμησαν με την πολιτική μεταβολή του 1889. Στις εκλογές του 1888 επικράτησαν οι «Ξυπόλητοι». Με επικεφαλής τον δικηγόρο Εμμ. Σ. Αγγελάκη, μεταγραφέντα από τους «Καραβανάδες». Όταν συγγένεψε με τον Έπαρχο Σητείας Παν. Βουρδουμπά.
Ενάρετος και δίκαιος ο Αγγελάκης, διαχειριζόταν την πολιτική εξουσία του αδιακρίτως προς τους συνεπαρχιώτες του. Όταν ζητούσαν να μεσολαβήσει σε διορισμούς υπαλλήλων, διδασκάλων, προστασία διωκόμενων πολιτών κλπ.
Κέντρο συνάντησης των «Ξυπόλητων» το «Καφενείο του Λαμπίρη», ιδιοκτησίας (σήμερα) του Σήφη Πλακιωτάκη, πρώην κοσμηματοπωλείο της συζύγου του Δέσπως. Επεκτεινόμενο και στην ιδιοκτησία (σήμερα) Κατραδάκη.
Ο Ιταλός Jacomo Lampiri αρχικά είχε εγκατασταθεί στο Πισκοκέφαλο. Ο γιος του Φραγκίσκος Λαμπίρης ήταν προεστός της περιοχής.
Καφετζής του Λαμπίρη, ο Μανώλης Τακάκης από τη Ζήρο. Από τον οποίο έλκουν την καταγωγή τους οι εκ Ζήρου οικογένειες Τακάκη.
Το πελατολόγιο του καφενείου, ανωτέρας τάξεως, όπου έσμιγαν Ξυπόλητοι και Καραβανάδες. Αρχηγός των Καραβανάδων ο γιος του οπλαρχηγού Αναγνώστη Φουνταλίδη, ο Μανώλης. Από τον Αγ. Στέφανο (τότε Γρα), με πολλούς απογόνους. Σημερινοί η Μαρίνα Δούβαλη, ο συμμαθητής μας Γιάννης Φουνταλίδης κ.ά.
Κράχτης του Καφενείου Λαμπίρη οι για κοινή ανάγνωση ερχόμενες εφημερίδες. Οι οποίες με την αθυρόστομη αρθρογραφία, «Ο Μίνως» - Ξυπόλητων, «Η Νέα Εβδομάδα» - Καραβανάδων, φανάτιζαν γενικώς. Αλλά και η «Μεσόγειος», το «Ηράκλειον», έφθανε και η «Νεολόγος» από την Κωνσταντινούπολη. Όπως και η «Νέα Ημέρα» λαθραία από την Τεργέστη.
Ανάλογα με τις διαθέσεις του ο διευθυντής του Αγγλικού Τηλεγραφείου Δ. Αρχανιωτάκης, έφερνε ελληνική ή ευρωπαϊκή εφημερίδα, κρυφά διαβαζόμενη λόγω της Τουρκικής Διοίκησης.
Εν απουσία των εφημερίδων, τον λόγο έπαιρναν οι «επί παντός του επιστητού γνώστες». Ότι διάβαζαν το προηγούμενο βράδυ στο σπίτι τους, το έφερναν προς συζήτηση, την επόμενη στο καφενείο.
Ο Πισκοκεφαλιανός Ιωάννης ΒΑΤΣΑΚΗΣ με κλίση στα θρησκευτικά, στα πολιτικά, στην ανεκδοτολογία. Σχολικής μορφώσεως ανωτέρων τάξεων Δημοτικού (Γυμνασίου σήμερα). Σοβαρός, ευλαβής προς τα θεία, ευκατάστατος. Με μεγάλη επιβολή στην Χριστιανική και Τουρκική Κοινωνία. Με την ορθοφροσύνη και μετριοπάθειά του, πρόσφερε για όλους αποτελεσματικές υπηρεσίες. Παρεξηγήθηκε για την συμμετοχή του στην Αντεπαναστατική Επιτροπή (1866). Που πήγε στην Κων/πόλη να συζητήσουν τα Κρητικά ζητήματα. Ενώ η Επαναστατική Συνέλευση είχε αποκηρύξει αυτή την αντιπροσωπεία ως «μηδένα αντιπροσωπεύουσα».
Κάτοχος της Μουσικής τέχνης ο Ι. Βατσάκης, την οποία, ως έλεγε διδάχθηκε από τον εκ Βιάννου Νικόλαο Κοντύλα (Κονδυλάκη). Εγκατεστημένος από την Κεφαλοβρύση Βιάννου, το 1856, στα Μέσα Μουλιανά, ως δεύτερος διδάσκαλος στην Επαρχία, σε σχολείο του Πισκοκέφαλου.
Τελειόφοιτος ο Κονδυλάκης του Ελληνικού Σχολείου της Μητροπόλεως Κρήτης. Προστατευόμενος του Ιεροσητείας Ιλαρίωνος. Δάσκαλος και της Βυζαντινής Μουσικής. Απόγονοί του οι εκ Μέσα Μουλιανών οικογένειες Κονδυλάκη, Ανδρουλιδάκη, Κουκουράκη κ.ά.
Μαθητής του Κοντύλα και ο Θεόδωρος ΞΕΝΙΚΑΚΗΣ (Ξενικός). Δικαστής στο Πρωτοδικείο Σητείας. Απόγονοί του οι Θεόδωρος Αντωνίου Ξενικάκης και ο Στέφανος Θ. Ξενικάκης.
Βατσάκης και Ξενικός για πολλά χρόνια εξαίσιοι ψάλτες στην Αγ. Αικατερίνη. Στους Χαιρετισμούς της Μ. Σαρακοστής με την βροντώδη γλυκιά φωνή τους. Ο ναός της Αγ. Αικατερίνης «επληρούτο ουρανίου αληθώς μελωδίας».
Απόγονοι του Ι. Βατσάκη οι Γεώργιος και Ιωάννης Βατσάκης (δισέγγονός του ο σημερινός αντιδήμαρχος Κωστής Λυμπερίου) και τα εν ζωή παιδιά τους. Η Μαρία Εμ. Αεράκη. Η Ειρήνη Γ. Μαρκοπούλου (μητέρα του αεί μουσικοσυνθέτη Γιάννη) κ.ά.
Ιστορικός θαμώνας του Καφενείου Λαμπίρη ο Μιχαήλ ΣΚΟΥΛΟΥΔΗΣ. Με καλή γνώση ιστορίας. Ιδιαίτερα της Τουρκικής. Με καλό διηγηματικό ύφος. Έδινε τόνο εξαιρετικής σοβαρότητας και σπουδαιότητας στη συζήτηση. Δεν είχε την ιδιαίτερη μόρφωση του Βατσάκη. Όμως ως μελετηρός και νοήμων απέκτησε πολυειδή εγκυκλοπαιδική μόρφωση.
Ευκατάστατος ο Μ. Σκουλούδης στη Ζήρο. Λοχαγός Χωροφυλακής στην οποία επί πολλά χρόνια υπηρέτησε. Από χωριά της Επαρχίας, όπως Καρύδι, Παλαιόκαστρο, Αζοκέραμο, Ζάκρο, είχαν εκφρασθεί παράπονα από Χριστιανούς («Ξυπόλητους»), ότι εκδιδόμενες διαταγές της Τουρκικής κυβέρνησης (για εισπράξεις φόρων κ.ά.) εκτελούσε «μετά πλείονος ζήλου». Περισσότερο απ’ ότι το καθήκον το επέβαλε.
Ο Μ. Σκουλούδης χριστιανικώς ευλαβής. Ήταν πατέρας του στρατηγού Δημ. Σκουλούδη. Απόγονοί του οι εκ Ζήρου οικογένειες των Χατζηκώστα.
Στο πελατολόγιο Λαμπίρη και ο Στέφανος Θ. ΞΕΝΙΚΑΚΗΣ. Εμπορευόμενος, πολιτευόμενος. Άριστος γνώστης της παγκόσμιας γεωγραφίας. Γεννηθείς το 1862 στο Πισκοκέφαλο. Πληρεξούσιος Σητείας. Το 1897 στη Γεν. Συνέλευση Κρητών και στη Γεν. Συνέλευση επί πρίγκηπος Γεωργίου. Βουλευτής Σητείας στην Κρητική Βουλή το 1901-1910. Και ελληνοδιδάσκαλος στη Σητεία. Απόγονοί του οι Στέφανος Κ. Ξενικάκης και Μαρία Ν. Δασυράκη. Μεταξύ των δισεγγόνων του ο Κωστής Ξενικάκης (ΔΕΗ).
Στους θαμώνες και ο αστειολόγος, ο ευφυέστατος, αλλά ιδιότροπος Εμμ. ΚΑΛΟΓΕΡΙΔΗΣ. Γραμματέας του Επαρχείου με τη φιλόξενη βίλα του. Χρημάτισε δάσκαλος και τελώνης στη Σητεία. Πατέρας του μουσικοσυνθέτη Κρητικής μουσικής Στρατή Καλογερίδη. Απόγονοί του Ευάγγελος, Ναυσικά, Νίκος Ελευθεράκης. Η Κατίνα Παπαδάκη, Ευάγγελος (φίλος μας), Ανδρέας και Άννα Μπελιμπασάκη. Ο Ευάγγελος, τελωνειακός, κληρονόμησε το βιολί του Στρ. Καλογερίδη. Γαμπρός του ο Ρόμπερτ Ουίλιαμς.
Στην παρέα του Καφενείου, ο Γραμματέας της Χωροφυλακής Νίκος ΞΟΜΠΛΑΡΟΣ. Με τη λύρα και τα τραγούδια του έδινε κέφι στην παρέα. Συγγενής του πολεμιστή Καπετάν Ξομπλάρου από τους Αρμένους. Δάσκαλος στην Κοινότητα Σητείας, της οποίας διετέλεσε και Πρόεδρος. Έλαβε μέρος στην Επανάσταση του 1897. Αργότερα υποδηματοποιός.Φημολογείται ότι ήταν τόσο επιδέξιος, ώστε όταν ο πρίγκηπας Γεώργιος επισκέφθηκε την Σητεία, παίρνοντας μέτρα με το μάτι, του κατασκεύασε υποδήματα, τα οποία του εφάρμοσαν απόλυτα.
Απόγονός του η καλή μας δασκάλα, η κυρία Μαρία Στεφανίδου (1954).
Στο ίδιο Καφενείο και τα αδέλφια Νίκος και Μάρκος Χλουβεράκης. Έμποροι από την Μαρωνιά. Τον Μάρκο χαρακτήριζε το από κληρονομιάς ειρωνικό του ύφος (γράφει ο Ν. Ι. Παπαδάκης). Είχε εν Σητεία πολλά ακίνητα. Το εμπορικό του κατάστημα πιθανολογείται να ήταν το γωνιακό καφέ στην Πλατεία Σητείας. Στον όροφο του οποίου στεγάζεται το Πολιτικό Γραφείο του Υπουργού και νυν Αντιπροέδρου της Βουλής Γιάννη Πλακιωτάκη. Η γιαγιά του οποίου, Μαρία, ήταν κόρη του Μάρκου και γιος του ο επί σειρά ετών Βουλευτής, Μιχαήλ Χλουβεράκης.
~1950. Οι εικονιζόμενοι ΝΙΚΟΛΑΚΗΣ (νάνος) – ΧΑΧΛΑΚΗΣ
Στην ιστορική βρύση (Υδραγωγείο «Χαντακίτη») απέναντι από το
τότε ιστορικό Καφενείο Λαμπίρη.
Από το Καφενείο πέρασε και ο γνωστός λογοτέχνης Ιωάννης ΚΟΝΔΥΛΑΚΗΣ. Ο οποίος από Φεβρ. 1881 έως και Σεπτ. 1882 ήταν Γραμματέας του Τουρκικού Ειρηνοδικείου Σητείας. Ως ανταποκριτής της Χανιώτικης εφημερίδας «Η Αλήθεια», έστελνε ανταποκρίσεις από τη Σητεία. Με αναφορές στις δημοτικές εκλογές Ρουκάκας, σε θεατρικές παραστάσεις από νέους Σητείας κλπ.
Στην παρέα και ο τότε δάσκαλος Νικόλαος Ιω. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ. Ο μετέπειτα ιδρυτής του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης. Από τον οποίο αλιεύσαμε τα όσα για το Καφενείο Λαμπίρη σας αναφέρουμε. «Αλμυρισμένα» και από τον σύγχρονο μας Αρχαιολόγο Ερευνητή Νικόλαο Παύλου ΠΑΠΑΔΑΚΗ.
Και στους δυο, τον δάσκαλο, Παπαδάκη και τον αρχαιολόγο Παπαδάκη. Η Σητεία είναι υπόχρεη για την καταγραφή της νεώτερης ιστορίας της. Αλλά και όλοι οι Στειακοί.
…Για να μην ξεχνάμε και ξεχνιόμαστε.
Γιώργος Αλεβίζος
Νοε. 2024
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου