Γιώργος Αλεβίζος: Ο ΤΑΛΩΣ τότε ….τα DROWNS σήμερα

 

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΜΙΝΩΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ UNESCO

Ο ΤΑΛΩΣ τότε

….τα DROWNS σήμερα

Γράφει: Γιώργος Αλεβίζος 

            Στην προσπάθεια της Ομάδας Πρωτοβουλίας για την Ένταξη του Μινωικού Πολιτισμού στην UNESCO, στα μέτρα των δυνατοτήτων μας, προσπαθούμε με απλοϊκή γραφή, ενίοτε αντισυμβατική με τους συντακτικούς κανόνες γραμματικές, απευθυνόμενοι και σε αναγνώστες, όπως ο γράφων, οι οποίοι δεν ανήκουν στην ακαδημαϊκή κοινότητα, ούτε διαθέτουν αρχαιολογική επιστημονική γνώση. Αφού ακόμη και σήμερα στην Ελλάδα συνεχίζει ο αρχαιολόγος να θεωρείται και φιλόλογος και ιστορικός και θρησκειολόγος και γεωλόγος και ζωολόγος και ειδικός ανασκαφικής τέχνης και διοικητικός υπάλληλος.

            Ενώ στις περισσότερες χώρες αρχαιολογία σημαίνει ιστορία της τέχνης.

            Στο προηγούμενο γραπτό μας αναφερθήκαμε στον αδελφό του Μίνωα. Τον Ραδαμάνθυ. Το νομοθέτη και δικαστή της Μινωικής Επικράτειας.

            Σήμερα θα αναφερθούμε στο μυθικό χάλκινο γίγαντα Τάλω. Το νομοτηρητή αγροφύλακα και συνοριοφύλακα της Μινωικής Υπαίθρου Κρήτης.

            Θα ακολουθήσουμε την ευρύτερη παράδοση με τα λιγότερο άλογα στοιχεία. Ώστε να είναι προσιτά στη συνείδηση, χωρίς τη μαθηματική τους σύλληψη, όπως τη θέλει η επιστήμη, καθότι στο μύθο αρκεί μια απλή χρονική τάξη, χωρίς αιτιοκρατική αναγκαιότητα.

            Οι Μινωίτες θέλοντας να ξεπεράσουν φόβους και έξωθεν απειλές, έπλασαν ήρωες δυνατούς, ανδρειωμένους «Χάλκινους». Ικανούς να επιτελούν άθλους, που ξεπερνούσαν τα ανθρώπινα μέτρα.

            Αυτά τα ανθρωπόμορφα μυθικά όντα – ήρωες δημιουργούν ένα δρώντα κόσμο. Ένα γίγνεσθαι μυθικό με αισθητή διάκριση από το πραγματικό. Πιο κατανοητά, ας θεωρήσουμε, ότι ο Τάλως ανήκει στο μυθικό γίγνεσθαι. Ενώ τα ιπτάμενα σήμερα DROWNS ανήκουν στο πραγματικό.

            Η χρήση του χαλκού (bronze) ήταν γνωστή από το 5000 π.Χ. Άγνωστο πως, μεταφέρθηκε στην Ελλάδα γύρω στο 2800~2600. Στο ξεκίνημα της περιόδου του Πρωτομινωικού πολιτισμού. Οπότε, τεκμαίρεται χρονικά η ύπαρξη του ΧΑΛΚΙΝΟΥ Γίγαντα. Του Μινωικού Τάλω. Δημιούργημα του Δία ή του Ηφαίστου. Γαμήλιο δώρο στην ερωμένη του Δία, την Ευρώπη.

            Η Μινωική κοινωνία ήταν οργανωμένη γύρω από τα ανάκτορά της. Τα οποία περιελάμβαναν εκτεταμένα εργαστήρια και αποθηκευτικούς χώρους. Δεν υπήρχαν αμυντικά τείχη γύρω από τα οικιστικά της κέντρα. Αποτελεσματική της άμυνα ήταν η θάλασσα, βασιζόμενη στην παντοδυναμία του στόλου της.

            Και στη μυθική χειροδυναμία του Χάλκινου Γίγαντα Τάλω. Τρίτος αδελφός του Μίνωα. Μετά τον Ραδαμάνθυ και το Σαρπηδόνα. Και αξιωματούχος στην υπηρεσία του Μίνωα.

             Ο Μίνως είχε αναθέσει στον Ραδάμανθυ να επιβλέπει την εφαρμογή του νόμου και να δικάζει τις υποθέσεις εντός της πρωτεύουσας. Ενώ στον Τάλω είχε αναθέσει την απονομή της δικαιοσύνης στην ύπαιθρο. Ο οποίος φορτωμένος στους ώμους τις χάλκινες πλάκες, όπου ήταν γραμμένοι οι νόμοι, περνούσε τρεις φορές τον χρόνο απ’\ όλα τα χωριά της υπαίθρου Κρήτης. Δείχνοντας στου Μινωίτες το σωστό και το δίκαιο. Δεν μυθολογείται, αν ο Τάλως ήταν και τιμωρός των παραβατών.

            Επιπλέον, οι κάτοικοι της Φαιστού πρόσθεσαν φτερά στις πλάτες του Τάλω, όπως εμφανίζεται στα νομίσματα τους θέλοντας να δικαιολογήσουν την εναέρια ταχύτητά του. Να γυροφέρνει τρεις φορές την ημέρα (όχι το χρόνο) ολόκληρη την Κρήτη ως ένοπλος φρουρός. Με μοναδικό όπλο την τεράστια δύναμή του.

            Αν εχθρικό καράβι τολμούσε να πλησιάσει την Κρητική ακτή, τότε ο Τάλως εξαπόλυε τεράστιους βράχους. Δημιουργώντας τεράστια δίνη. Με υψηλά κύματα, αποσυντονίζοντας τη διακυβέρνηση του σκάφους. Με τραγική συνέπεια τη βύθισή του. Και τον πνιγμό των επιβαινόντων.

            Αν κάποιος από τους διασωθέντες αποτολμούσε να πατήσει στη στεριά, ο Τάλως με πυρακτωμένο το χάλκινο κορμί του, τον σφικταγκάλιαζε, τον έκαιγε.

            Όπως αναφέρεται (Νίκος Ψιλάκης  «Κρητική Μυθολογία») τέτοιο περιστατικό συνέβη με Σαρδηνίους επιδρομείς που ήθελαν να αποβιβαστούν στην Κρήτη. «…το τραγικό τέλος των εχθρών της Κρήτης συνοδευόταν από ένα βροντερό γέλιο του μυθικού φύλακα του νησιού. Τα θύματα έπαιρναν τέτοιο ύφος στην αγκαλιά του Τάλω (επιχάσκοντες), που νόμιζε κανείς πως γελούσαν. Από αυτό είπαν ότι προέρχεται η φράση –σαρδόνιος γέλως (λεξικό Σούδα)».

            Στους ναυτικούς είναι περιλάλητη η παροιμία «πυρ – γυνή και θάλασσα». Τρεις κινδύνους προς αποφυγήν. Στα πρώτα μου βήματα είχα καπετάνιο που ούτε θηλυκή γάτα ήθελε στο καράβι. Ακόμη κι αν βοηθούσε στην ποντικοκτονία, όταν το φορτίο ήταν σιτηρά. Στη Ρουμανία, μια συνήθης παροιμία λέει «αν δεις καράβι στο βουνό… γυναίκα το ανέβασε». Που συνάδουν οι παροιμίες; Ας δούμε παρακάτω.

            Επιστρέφοντας από την Κολχίδα (Πόντος) η Αργώ, βαρυφορτωμένη με το χρυσόμαλλο δέρας (σιτάρι), με κουμανταδόρο τον Ιάσονα και τους ηρωικούς αργοναύτες του. Με μοναδική επί του πλοίου γυναίκα την πριγκήπισσα Μήδεια. Τη θυγατέρα του βασιλιά της Κολχίδας Αιήτη, που βοήθησε τον Ιάσονα να κατακτήσει το χρυσόμαλλο δέρας. Ενάντια στην άρνηση του πατέρα της. Συνένοχος αλλά ζευγαρωμένη με τον Ιάσονα, επιβαίνουν στη Αργώ και χαίρονται τον έρωτά τους.

            Όμως οι επικρατούντες για την εποχή ΒΑνατολικοί άνεμοι (μελτέμια) παρέκκλιναν τη βαρυφορτωμένη Αργώ, με ανεπιθύμητη πορεία προς τις βόρειες κρητικές ακτές. Και όχι προς τις Θεσσαλικές όπως επέβαλε ο λιμένας επιστροφής, η Ιωλκός.

            Ίσως, επιθυμούσε η Μήδεια να δει τη θεία της. Την Πασιφάνη. Την σύζυγο του Μίνωα. Και η θεία της με ικανότητες μάγισσας, να ευλογήσει την ανηψιά της, τη Μήδεια, στον περαιτέρω βίο της.

            Βιγλίζοντας ο Τάλως την Αργώ να ζυγώνει, αρχίζει να ρίχνει στη θάλασσα τους τεράστιους βράχους. Αποτρέποντας την Αργώ να πλησιάσει.

            Τότε η Μήδεια επιστρατεύεται τα μαγευτικά, τα σαγηνευτικά της θέλγητρα. Καταβάλλοντας τον «αγαθό» Γίγαντα.

            Ακουμπισμένη με τα χέρια στην κουπαστή, με το λάγνο της βλέμμα η Μήδεια «καρφώνει» τον Γίγαντα Τάλω. Εκείνος κολακεύεται, σαγηνεύεται, γαληνεύει. Αφοπλίζεται. Όπως πάντα συμβαίνει με τους καλοκάγαθους γίγαντες, λόγω της εύθραυστης ευαλοτότητάς τους.

            Το σώμα του χάλκινου Τάλω αιμοδοτείται από μία και μόνη κατακόρυφη αρτηρία-σωλήνα. Από τον εγκέφαλο έως τον αστράγαλο. Όπου με χάλκινο πώμα, με βίδα, συγκρατείται η προς τα έξω ροή του αίματος.

            Η Μήδεια με τις μαγικές της ικανότητες και τα γιατροσόφια της, υπόσχεται στον μαγεμένο από τα θέλγητρά της Τάλω, να τον καταστήσει αθάνατο. Αν την αφήσει να επέμβει στην βίδα του αστραγάλου. Ο Γίγαντας πείθεται. Μήδεια είναι αυτή, Εκείνη ξεβιδώνει τον πίρο. Αρχίζει να ρέει στο χώμα το αίμα. Ζαλίζεται ο Τάλως. Νεκρός καταρρέει στο έδαφος.

            Πυρ, γυνή και θάλασσα.

            Οι παραδόσεις για το τέλος του Τάλω ποικίλουν. Αν και πολυθρύλητη η δολοφονία του Τάλω από την Μήδεια. Το γεγονός δεν αναφέρεται στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη. Οι αττικογράφοι τραγωδοί ποιητές απόφευγαν τις αναφορές στη Μινωική δυναστεία. Λόγω του μίσους των Αθηναίων προς τον Μίνωα. Που τους επέβαλε την ανθρωποθυσία των εφτά νέων και εφτά νεανίδων. Ως τροφή του έγκλειστου στον Λαβύρινθο Μινώταυρου.

            Για το τέλος εποχής του Τάλω, ρεαλιστικότερα θα λέγαμε:  

            Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, περίπου το 1500-1450 π.Χ., σάλπισε την αρχή του τέλους της Μινωική Δυναστείας και των μυθολογούμενων ηρώων της. Σύμφωνα με τον καθηγητή Μαρινάτο (και όχι μόνον) τεράστια κύματα σάρωσαν τους παραθαλάσσιους οικισμούς. Κτήρια καταγκρεμίστηκαν. Τέφρα, πάχους 40 εκατοστών, κάλυψε τη γη. Οι αγροί έγιναν ακαλλιέργητοι.

            Μόνο η Κνωσσός, για περίπου 100 χρόνια ακόμη, έμεινε όρθια. Αρχίζει η αχαιομυκηναϊκή δυναστεία. Οπότε ο Τάλως…αναχωρεί από το υπαίθριο προσκήνιο στο υποχθόνιο παρασκήνιο.

            Με την μυθολογούμενη απομάκρυνση του Χάλκινου Φρουρού της Κρήτης ενθαρρύνονται οι επιδρομείς των «Λαών της Θάλασσας». Εκτός των Αχαιών, εγκαθίστανται στην Κρήτη και Δωρικά φύλα. Ο Όμηρος διαπιστώνει ανάμιξη γλωσσών. Άλλων δι’ άλλων γλώσσα μεμιγμένων. Έχουμε τώρα εγκατάσταση Αχαιών, Κυδώνων, Δωριέων, Ετεοκρητών (ανατ. Κρήτη-Σητεία).

            Ο Μινωικός πολιτισμός εξελληνίζεται. Δημιουργούνται οι πόλεις κράτη. Με τις εμφύλιες συρράξεις τους.

            Από τον Μινωικό Τάλω, ύστερα από περίπου 3500 χρόνια, περάσαμε στις ιπτάμενες έξυπνες επινοήσεις. Στα DROWNS. Αμφιβάλλει κανείς;

            Άλλο ένα στοιχείο στη φαρέτρα της Ομάδας Πρωτοβουλίας για την ένταξη του Μινωικού Πολιτισμού στην UNESCO.

 

Γιώργος Αλεβίζος